handleding_veerkrachtkaarten

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie		 Vorige revisie
handleding_veerkrachtkaarten [2025/03/14 14:58] – [4 handelingsperspectieven bij veerkracht] stefanhandleding_veerkrachtkaarten [2025/03/14 17:14] (huidige) – [4 handelingsperspectieven bij veerkracht] stefan
Regel 1: Regel 1:
-{{::hl_aedes_veerkracht.png?600|}}\\ 
- 
 ==== Handleiding Veerkrachtkaarten ==== ==== Handleiding Veerkrachtkaarten ====
 +
 +{{::hl_aedes_veerkracht.png?500|}}\\
 +
 Aedes-datacentrum Aedes-datacentrum
 juli 2024 juli 2024
Regel 7: Regel 8:
 ==== Leeswijzer ==== ==== Leeswijzer ====
 Deze handleiding geeft een toelichting op de veerkrachtkaarten in het Aedes- Deze handleiding geeft een toelichting op de veerkrachtkaarten in het Aedes-
-datacentrum. De handleiding start met een uitleg over veerkracht, wat is het en waarom is+datacentrum. \\ 
 + 
 +De handleiding start met een uitleg over veerkracht, wat is het en waarom is
 het belangrijk er inzicht in te hebben? Daarna volgt een toelichting op de het belangrijk er inzicht in te hebben? Daarna volgt een toelichting op de
 kaarten. Wat betekenen de gebruikte kleuren op de kaarten? Hoe moeten de kaarten. Wat betekenen de gebruikte kleuren op de kaarten? Hoe moeten de
Regel 13: Regel 16:
 gemeenten onderling worden vergeleken? Welke gebieden vragen wel of geen gemeenten onderling worden vergeleken? Welke gebieden vragen wel of geen
 focus? Tot slot worden 4 handelingsperspectieven toegelicht waarmee focus? Tot slot worden 4 handelingsperspectieven toegelicht waarmee
-woningcorporaties kunnen sturen op veerkracht.+woningcorporaties kunnen sturen op veerkracht.\\ 
 Deze handleiding staat ook onder de knop 'download’ en ‘achtergrond- Deze handleiding staat ook onder de knop 'download’ en ‘achtergrond-
 informatie’ op de website. De links onder de kaarten op de website verwijzen informatie’ op de website. De links onder de kaarten op de website verwijzen
-weer terug naar deze handleiding.+weer terug naar deze handleiding.\\ 
 Voor de veerkrachtkaarten wordt gebruik gemaakt van een combinatie van Voor de veerkrachtkaarten wordt gebruik gemaakt van een combinatie van
-gegevensbronnen: de microdata van het CBS, de dimensie ‘overlast en +gegevensbronnen:  
-onveiligheid’ van de Leefbaarometer en de WoonZorgwijzer.+  * de microdata van het CBS 
 +  * de dimensie ‘overlast en onveiligheid’ van de Leefbaarometer 
 +  * de WoonZorgwijzer.\\ 
  
 ==== 1 Veerkracht ==== ==== 1 Veerkracht ====
Regel 26: Regel 34:
 In de meeste buurten en wijken leven mensen tevreden samen op een manier In de meeste buurten en wijken leven mensen tevreden samen op een manier
 die hen past. Er zijn ook gebieden waar belemmeringen het prettig samen- die hen past. Er zijn ook gebieden waar belemmeringen het prettig samen-
-leven in de weg staan. Dit uit zich in overlast en onveiligheid in het gebied.+leven in de weg staan. Dit uit zich in overlast en onveiligheid in het gebied.\\ 
 Dat komt vaker voor in buurten en wijken waar veel bewoners geen werk Dat komt vaker voor in buurten en wijken waar veel bewoners geen werk
 hebben, een deel van de bewoners te maken heeft met licht verstandelijke hebben, een deel van de bewoners te maken heeft met licht verstandelijke
Regel 65: Regel 74:
 kwetsbare positie ervoor dat de samenredzaamheid lager is. Dat komt omdat kwetsbare positie ervoor dat de samenredzaamheid lager is. Dat komt omdat
 mensen individueel en gezamenlijk minder goed weten om te gaan met die mensen individueel en gezamenlijk minder goed weten om te gaan met die
-extra druk, of deze zelfs doen escaleren.+extra druk, of deze zelfs doen escaleren.\\ 
 Andere deskundigen wijzen erop dat de grote problemen in gebieden met een Andere deskundigen wijzen erop dat de grote problemen in gebieden met een
 hoger concentratie van kwetsbare groepen vooral het gevolg zijn van 2 hoger concentratie van kwetsbare groepen vooral het gevolg zijn van 2
Regel 72: Regel 82:
 al veel problemen spelen. Op de tweede plaats een falend sociaal beleid, al veel problemen spelen. Op de tweede plaats een falend sociaal beleid,
 ongeacht waar men woont. In deze benadering heeft de concentratie zélf ongeacht waar men woont. In deze benadering heeft de concentratie zélf
-weinig te maken met de problemen in een gebied.+weinig te maken met de problemen in een gebied.\\ 
 In het verlengde daarvan ligt het meer voor de hand om de oplossing van de In het verlengde daarvan ligt het meer voor de hand om de oplossing van de
 problematiek te zoeken in de kwaliteit van de leefomgeving en de inzet vanuit problematiek te zoeken in de kwaliteit van de leefomgeving en de inzet vanuit
-het sociale en veiligheidsdomein.+het sociale en veiligheidsdomein.\\ 
 De veerkrachtonderzoeken beslechten de discussie nadrukkelijk niet, maar De veerkrachtonderzoeken beslechten de discussie nadrukkelijk niet, maar
 maken het wel aannemelijk dat allebei waar is. Een wijk met veel problemen maken het wel aannemelijk dat allebei waar is. Een wijk met veel problemen
Regel 83: Regel 95:
  
 ==== 2 De situatiekaarten ==== ==== 2 De situatiekaarten ====
 +
 +Situatie kaartoverleggers in **BRES**:
 +  * ''Aedes corporatiebezit 2022''
 +  * ''Aedes focuskaart 2022''
 +  * ''Aedes focuskaart tov gemeente 2022''
 +  * ''Aedes kwetsbare bewoners 2022''
 +  * ''Aedes overlast-onveiligheid 2022''
 +  * ''Aedes overlast-onveiligheid tov gemeente 2022''
  
 === Kaarten die de situatie weergeven === === Kaarten die de situatie weergeven ===
Regel 94: Regel 114:
 aandacht uit hoeft te gaan. Om te kunnen zien hoe dit sa-menhangt met het aandacht uit hoeft te gaan. Om te kunnen zien hoe dit sa-menhangt met het
 aandeel sociale huurwoningen in een gebied, toont kaart 1 het aandeel aandeel sociale huurwoningen in een gebied, toont kaart 1 het aandeel
-corporatiebezit.+corporatiebezit.\\ 
 Het niveau van overlast en onveiligheid kan worden weergegeven ten opzichte Het niveau van overlast en onveiligheid kan worden weergegeven ten opzichte
 van het gemiddelde van Nederland of ten opzichte van het ge-meentelijk van het gemiddelde van Nederland of ten opzichte van het ge-meentelijk
Regel 128: Regel 149:
 ook relatief vaak voor in het centrum van gemeenten en rondom ook relatief vaak voor in het centrum van gemeenten en rondom
 recreatievoorzieningen. Deze gebieden vragen een andere aanpak dan de recreatievoorzieningen. Deze gebieden vragen een andere aanpak dan de
-focusgebieden.+focusgebieden.\\ 
 In gebieden die groen kleuren op de kaart spelen weinig problemen op het In gebieden die groen kleuren op de kaart spelen weinig problemen op het
 gebied van overlast en onveiligheid. In de groene en donkergroene gebied van overlast en onveiligheid. In de groene en donkergroene
Regel 137: Regel 159:
  
 ==== 3 De ontwikkelkaarten ==== ==== 3 De ontwikkelkaarten ====
 +
 +Ontwikkel kaartoverleggers in **BRES**:
 +  * ''Aedes kwetsbare bewoners ontwikkeling 2022''
 +  * ''Aedes overlast-onveiligheid tov gemeente ontwikkeling 2022''
 +  * ''Aedes overlast-onveiligheid ontwikkeling 2022''
 +  * ''Aedes veerkracht 2022''
 +  * ''Aedes veerkracht tov gemeente 2022''
  
 === Kaarten die de ontwikkelingen weergeven === === Kaarten die de ontwikkelingen weergeven ===
Regel 147: Regel 176:
 combineert beide ontwikkelingen zodat een indicatie wordt verkregen van de combineert beide ontwikkelingen zodat een indicatie wordt verkregen van de
 gebieden die meer, minder of andere aandacht vragen dan de afgelopen gebieden die meer, minder of andere aandacht vragen dan de afgelopen
-periode.+periode.\\ 
 Voor de gebieden die signalen vertonen van weinig veerkracht – waar dus Voor de gebieden die signalen vertonen van weinig veerkracht – waar dus
 sprake is van een toename van bewoners in een kwetsbare positie en van sprake is van een toename van bewoners in een kwetsbare positie en van
Regel 161: Regel 191:
 lokale professionals. Ook de veerkrachtkaart kan worden weergegeven met de lokale professionals. Ook de veerkrachtkaart kan worden weergegeven met de
 overlast en onveiligheid afgemeten tegen het landelijke en het gemeentelijke overlast en onveiligheid afgemeten tegen het landelijke en het gemeentelijke
-gemiddelde.+gemiddelde.\\ 
 Bij een afname van het aandeel bewoners in een kwetsbare positie spreken Bij een afname van het aandeel bewoners in een kwetsbare positie spreken
 we niet van veerkracht of het ontbreken daaraan. Gemiddeld genomen gaat we niet van veerkracht of het ontbreken daaraan. Gemiddeld genomen gaat
Regel 173: Regel 204:
 waar dit samengaat met meer problemen van overlast en onveiligheid kleuren waar dit samengaat met meer problemen van overlast en onveiligheid kleuren
 donkerrood, rood of lichtrood. Dat is een signaal dat het gebied niet de donkerrood, rood of lichtrood. Dat is een signaal dat het gebied niet de
-veerkracht heeft om veranderingen op te vangen.+veerkracht heeft om veranderingen op te vangen.\\ 
 De gebieden die rood tot donkerrood zijn gekleurd (kaart 7, zie legenda De gebieden die rood tot donkerrood zijn gekleurd (kaart 7, zie legenda
 hieronder) combineren dat gebrek aan veerkracht met vrij veel tot veel hieronder) combineren dat gebrek aan veerkracht met vrij veel tot veel
Regel 181: Regel 213:
 hebben gekregen niet effectief is. De gebieden vragen zeker een goede hebben gekregen niet effectief is. De gebieden vragen zeker een goede
 probleemanalyse, om op basis daarvan te komen tot meer of andere probleemanalyse, om op basis daarvan te komen tot meer of andere
-aandacht.+aandacht.\\ 
 Gebieden die lichtrood kleuren tonen ook signalen van weinig veerkracht, Gebieden die lichtrood kleuren tonen ook signalen van weinig veerkracht,
 alleen heeft dat vooralsnog slechts beperkt tot problemen geleid. Een gebied alleen heeft dat vooralsnog slechts beperkt tot problemen geleid. Een gebied
Regel 200: Regel 233:
 blijven (‘sterkhouders’) en wat kunnen andere gebieden hiervan opsteken? blijven (‘sterkhouders’) en wat kunnen andere gebieden hiervan opsteken?
  
-=== Gebieden met een afname van kwetsbare +=== Gebieden met een afname van kwetsbare bewoners ===
-bewoners ===+
 In de gebieden die op de kaart paars of lichtpaars kleuren neemt het In de gebieden die op de kaart paars of lichtpaars kleuren neemt het
 aandeel kwetsbare bewoners af en spreken we dus niet in termen van aandeel kwetsbare bewoners af en spreken we dus niet in termen van
-veerkracht.+veerkracht.\\ 
 In de gebieden met een paarse kleur combineert de afname van kwetsba-re In de gebieden met een paarse kleur combineert de afname van kwetsba-re
 bewoners met een afname van problemen. Als hier wordt gestuurd op een bewoners met een afname van problemen. Als hier wordt gestuurd op een
Regel 211: Regel 244:
 ontwikkeling van problemen in een gebied van meer afhankelijk is dan van ontwikkeling van problemen in een gebied van meer afhankelijk is dan van
 het aandeel kwetsbare bewoners alleen. Bovendien kan het ook zijn dat de het aandeel kwetsbare bewoners alleen. Bovendien kan het ook zijn dat de
-problemen niet zijn verholpen, maar zijn verplaatst.+problemen niet zijn verholpen, maar zijn verplaatst.\\ 
 De gebieden die lichtpaars kleuren kennen wel een afname van bewoners in De gebieden die lichtpaars kleuren kennen wel een afname van bewoners in
 een kwetsbare positie, maar geen afname van problemen. Dit zijn vaak een kwetsbare positie, maar geen afname van problemen. Dit zijn vaak
Regel 244: Regel 278:
 komt pas volledig tot recht als de geboden in-formatie wordt gekoppeld aan komt pas volledig tot recht als de geboden in-formatie wordt gekoppeld aan
 het bestaande beleid en wordt verrijkt met de kennis en ervaring van de het bestaande beleid en wordt verrijkt met de kennis en ervaring van de
-mensen uit de praktijk.+mensen uit de praktijk.\\ 
 De ervaring leert dat de kaarten worden begrepen en herkend door De ervaring leert dat de kaarten worden begrepen en herkend door
 professionals van woningcorporaties, door bewoners en ook door andere professionals van woningcorporaties, door bewoners en ook door andere
Regel 251: Regel 286:
 aanpak. aanpak.
  
-==== 4 handelingsperspectieven bij veerkracht ====+=== 4 handelingsperspectieven bij veerkracht ===
 Op basis van een goede probleem- en kansenanalyse kan een passend pakket Op basis van een goede probleem- en kansenanalyse kan een passend pakket
 van maatregelen worden opgesteld. Uit kwalitatief onderzoek en toepassingen van maatregelen worden opgesteld. Uit kwalitatief onderzoek en toepassingen
Regel 259: Regel 294:
 kan het gaan om ‘het beter omgaan met gebieden met een hoge concentratie kan het gaan om ‘het beter omgaan met gebieden met een hoge concentratie
 kwetsbare bewoners’ en om interventies gericht op het tegengaan van kwetsbare bewoners’ en om interventies gericht op het tegengaan van
-(verdere) concentraties. +(verdere) concentraties.\\ 
-De 4 handelingsperspectieven op hoofdlijnen: + 
-1. Investeren in bewoners versterkt de veerkracht van gebieden. Wanneer er+De **4** handelingsperspectieven op hoofdlijnen:\\ 
 + 
 +**1.** Investeren in bewoners versterkt de veerkracht van gebieden. Wanneer er
 sprake is van een concentratie van kwetsbare bewoners, dan vraagt dat een sprake is van een concentratie van kwetsbare bewoners, dan vraagt dat een
 bovengemiddelde sociale aanpak. Voor een woningcorporatie gaat het hierbij bovengemiddelde sociale aanpak. Voor een woningcorporatie gaat het hierbij
Regel 270: Regel 307:
 criminaliteit. Het gaat ook over het stimuleren van ontmoetingen en het criminaliteit. Het gaat ook over het stimuleren van ontmoetingen en het
 faciliteren van bewonersinitiatieven. Investeren in bewoners vraagt vooral veel faciliteren van bewonersinitiatieven. Investeren in bewoners vraagt vooral veel
-van de samenwerking tussen al deze organisaties en bewoners. +van de samenwerking tussen al deze organisaties en bewoners.\\ 
-2. De kwaliteit van de leefomgeving van mensen draagt bij aan de+ 
 +**2.** De kwaliteit van de leefomgeving van mensen draagt bij aan de
 veerkracht. Juist het leven van kwetsbare bewoners – veruit het grootste deel veerkracht. Juist het leven van kwetsbare bewoners – veruit het grootste deel
 heeft geen inkomen uit werk – speelt zich af in de buurt. Dat vraagt intensief heeft geen inkomen uit werk – speelt zich af in de buurt. Dat vraagt intensief
Regel 279: Regel 317:
 perspectief is veel winst te behalen als de beheerders van de gebouwde perspectief is veel winst te behalen als de beheerders van de gebouwde
 omgeving (woningcorporatie, gemeente, zorg, welzijn etc.) nauw omgeving (woningcorporatie, gemeente, zorg, welzijn etc.) nauw
-samenwerken. +samenwerken.\\ 
-3. Als een toenemende concentratie van kwetsbare bewoners leidt tot minder+ 
 +**3.** Als een toenemende concentratie van kwetsbare bewoners leidt tot minder
 samenredzaamheid en meer problemen, is er reden te onderzoeken of het samenredzaamheid en meer problemen, is er reden te onderzoeken of het
 wenselijk is die concentraties tegen te gaan. Dat kan via een aanpassing van wenselijk is die concentraties tegen te gaan. Dat kan via een aanpassing van
Regel 287: Regel 326:
 voegen. Daarbij is het zaak het woningbouwprogramma aan te laten sluiten op voegen. Daarbij is het zaak het woningbouwprogramma aan te laten sluiten op
 bewoners die eenzelfde leef- en woonwens hebben, zowel met elkaar als met bewoners die eenzelfde leef- en woonwens hebben, zowel met elkaar als met
-het gebied. +het gebied.\\ 
-4. Een andere manier om de bewonerssamenstelling in een bepaald gebied te+ 
 +**4.** Een andere manier om de bewonerssamenstelling in een bepaald gebied te
 veranderen, is de bestaande woningen anders te gebruiken. Corporaties veranderen, is de bestaande woningen anders te gebruiken. Corporaties
 hebben verschillende mogelijkheden waarmee ze actief kunnen sturen op het hebben verschillende mogelijkheden waarmee ze actief kunnen sturen op het
Regel 297: Regel 337:
 woningen, de ontwikkeling van bijzondere woonconcepten en/of aan gerichte woningen, de ontwikkeling van bijzondere woonconcepten en/of aan gerichte
 informatievoorziening zodat mensen bewuster kiezen voor de wijk waar ze informatievoorziening zodat mensen bewuster kiezen voor de wijk waar ze
-gaan wonen.+gaan wonen.\\ 
  
 === Toepassingen in de praktijk === === Toepassingen in de praktijk ===
Regel 305: Regel 346:
 een buurt. Dikwijls komen de leefbaarheidsproblemen aan het licht in een een buurt. Dikwijls komen de leefbaarheidsproblemen aan het licht in een
 beperkt aantal buurten, maar liggen de oplossingen op het niveau van de beperkt aantal buurten, maar liggen de oplossingen op het niveau van de
-gemeente of zelfs de regio.+gemeente of zelfs de regio.\\ 
 Voor de uitwerking kan worden gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak. Voor de uitwerking kan worden gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak.
 Daarbij kan, na een probleem- en kansenanalyse vanuit verschillende Daarbij kan, na een probleem- en kansenanalyse vanuit verschillende
Regel 325: Regel 367:
 onderlegger zijn voor het ondernemingsplan. Er zijn eveneens voorbeelden onderlegger zijn voor het ondernemingsplan. Er zijn eveneens voorbeelden
 van gemeenten die de veerkrachtkaarten hebben gebruikt als onderlegger bij van gemeenten die de veerkrachtkaarten hebben gebruikt als onderlegger bij
-de woonvisie of de woonzorgvisie.+de woonvisie of de woonzorgvisie.\\ 
 De veerkrachtkaarten worden door een toenemend aantal woningcorporaties De veerkrachtkaarten worden door een toenemend aantal woningcorporaties
 gebruikt als onderlegger voor het strategisch voorraad- en gebruikt als onderlegger voor het strategisch voorraad- en
Regel 334: Regel 377:
 inmiddels ook meerdere voorbeelden van woningcorporaties waar de inmiddels ook meerdere voorbeelden van woningcorporaties waar de
 veerkracht van een gebied onderdeel uitmaakt van het veerkracht van een gebied onderdeel uitmaakt van het
-investeringsafwegingskader.+investeringsafwegingskader.\\ 
 Tenslotte – hoewel al eerder benoemd – functioneren de veerkrachtkaarten Tenslotte – hoewel al eerder benoemd – functioneren de veerkrachtkaarten
 bij veel woningcorporaties als een effectief middel voor dialoog over wat er bij veel woningcorporaties als een effectief middel voor dialoog over wat er
Regel 343: Regel 387:
 vakkundigheid, doelstellingen en logica, maar wel op basis van dezelfde vakkundigheid, doelstellingen en logica, maar wel op basis van dezelfde
 uitgangssituatie (de veerkrachtkaarten) en ten dienste van het gezamenlijke uitgangssituatie (de veerkrachtkaarten) en ten dienste van het gezamenlijke
-oogmerk (missie).+oogmerk (missie).\\ 
 Lees ook de praktijkvoorbeelden:\\ Lees ook de praktijkvoorbeelden:\\
 https://aedes.nl/leefbare-en-veilige-wijken?lay-over=veerkrachtkaarten https://aedes.nl/leefbare-en-veilige-wijken?lay-over=veerkrachtkaarten
  
-{{::aedes_datacenttrum.png?600|}}+{{::aedes_datacentrum.png?600|}}